Denkend aan Tilburg

Denkend aan Tilburg zie ik brede wegen en kanalen
Traag door oneindige laagbouw gaan
Een dorp dat zich een weg vecht naar de stedelijke status
Dat bouwt in golven hoog optorenend beton
Alsof het voor geleidelijkheid te laat is
Denkend aan Tilburg voel ik het zoeken van de sta
Wie is zij in haar toekomstig leven
Wordt zij wat iedereen van haar verwacht
Of volgt zij andere aan het oog onttrokken wetten
Onbereikbaar voor de politieke macht
Denkend aan Tilburg zie ik de ambtelijke burelen
Die zich elke maandag langzaam maar gestaag
Opvullen met de dienaren van het publieke streven
Onmerkbaar, haast onuitroeibaar ook
Komt de overheid toch steeds opnieuw tot leven
Denkend aan Tilburg voel ik de twijfel
Van de ambtenaar aan het recht van zijn bestaan
Is er nog plaats voor dienen van het algemeen
Is iedere burger per definitie ongekroonde koning
Iedere ambtenaar een blok aan 't been
Denkend aan Tilburg hoor ik de echo van de hanen
Hun kelen schor van doelloos kraaien
Gelaten zoeken kippen naar een graantje bruikbaar voer
En leggen zij, Goddank, nog steeds hun ei
Het gekraai boeit hen allang geen malle moer

(Door Rinke Brinksma, bij zijn afscheid als hoofd van de afdeling ruimtelijke ontwikkeling van de gemeente Tilburg, alweer lang geleden.)

Als eens deze tijd mij een cirkel zal trekken
En leven limietloos zal zijn
Ach wil mij dan enkel nog nektar verstrekken
En eeuwig een brok ambrozijn

En mogen dan allen zich voor mij vertonen
Die stierven van liefdesverdriet
Ik wil hen zo graag met mijn nektar belonen
Zo sterven, dat lukte mij niet.

© 1968 JACE van de Ven

In, spring, de cityring
Gò toch òn de kaant man
Tingelingeling

Wè kunde hier toch lekker rondjes rije
Op asfaltweege die de stad dörsnije

Fast food den autostoet
Ze zitte-n-in de waoge
En ze doen toettoet

En om honderd meter wijer te geraoke
Zumme nog mar es wè kilometers maoke

Dus Mat start oewe quad
Mar zörg dègge nie slipt
Op de spiers van de qat

Hoe lang heb ik wir in de file gestaon
Hè daor, stao ik naa veur of aachteraon?

In, spring de cityring
Gò toch òn de kaant man
Tingelingeling

© 2008 jace van de ven

Een poëtisch-historische exercitie, door stadsdichter Cees van Raak, voor stadswandeling 'de gedroomde stad' op 19 februari 2011.

Zo paradeert de straat
van oost naar west,
langs wijkkrant en nachtkroeg
en zingt, lispelt, jankt.
Langs Den edelen hertog
vol vroege vogels, langs
coiffure en coffeeshop, langs
brallenpand en beestenboel,
brood & banket en bont & blauw.
 
Zo flaneert de straat,
van dronken auto via fluitende
fietser naar duif in de goot.
Portiek lonkt in het donker,
zelfportret gordijn gluurt mee,
zolderkamersax soms sex,
een gevelreclame verrezen  
rept fier van ‘oostersche tapijten’.
En ach, het Roomsche Leven,
letters uit een reeds ver verleden
Daar heeft Antony Kok toch gewoond,
en waar Walter Breedveld dan,
dat was de winkel, familie van.

Zo frappeert de straat,
hier ANNO, daar de eerste steen,
gesloten het boek Fahrenheit 451,
Tymen Trolsky toen 3x bellen.
en Ed hield de Valk hoog.
Zijn jaren tekenen en tellen,
stenen vol schoenen, deuren
die klinken, ramen
grote ogen, kinderen
naar school.

 Cees van Raak

Voorgedragen op de vijfsprong (iedere Tilburger weet waar dat is) door stadsdichter Cees van Raak, tijdens stadswandeling 'de gedroomde stad' op 19 februari 2011.

De postbode maakt rechtsomkeer,
want de wolken grommen.
Schilders noemen elkaar koffie,
zij druipen af.
Dan breekt het luchtig vlies,
nu kiest iedere vogel eieren.
Hemel met verlof,
de straten stromen en de bomen
blijven, zoals gewoonlijk,
buiten, en hun wortels,
die rukken ouderwets op.
En deze waardeloze dag,
deze dag die iedereen grondig haat,
spreidt zich voor het kletterend nat,
laat likken het loof, geniet
van het lustig sappig ruisen.
Alle zegen,
alle ruimte, deze dag wil
bebossen!

Cees van Raak
Stadsdichter Tilburg

Tilburg laat zich maar moeilijk  ontdekken
in  wijken en linten en dwaalgebied
Verborgen als ze is, moet men de stad opnieuw verwekken
 in haar potenties die niet eenieder ziet

Ruimte zoeken, verbindingen maken,
fysiek, sociaal, bedrijvigheid
trots  en tradities van de stad bewaken
werkzaam volkje dat volks gedijt

Gisteren nog als grijs en vlak betiteld
Morgen als een phoenix uit haar as herrezen
Het leven jeukt, de vitaliteit kietelt
De stad in het maanlicht, zoals ze wil wezen

Waarom toch die dromen van groter en wijds en kolosaal ?
Meer glas, staal en stenen die her en der komen staan?
Neen, van binnen uit ontwikkelt zich het Tilburgs verhaal
Het lelijke eendje was al lang een zwaan

Frits van Vugt/18.2.2011

Dwalend door de stad zie ik ‘m lopen:
grijze baard, hier en daar wat tanden, doffe blik,
ooit een knappe jongen, wordt wel gezegd.
 “N’euro, meneer”, hoor ik  ‘m vragen.
Zijn ogen kijken langs me weg – hij schiet de volgende aan.
Ik loop vederlicht langs rood bakstenen herenhuizen.
Ooit zat hier een spaarbank, toen een kresj,
nu kun je er eten, tussen de yups en ander gearriveerd volk.
Ik ga verder, via talloze kleine winkels tot aan een concertgebouw.
Voor mij verdringen auto’s zich op een splinternieuwe tweebaansweg,
daar was blijkbaar wel geld genoeg voor!
En daarachter de stilte, gelijk een klooster van 50 jaar geleden.
Het park opent aan mijn voeten – geen kind te zien.
Groenperken rollen zich af, gescheiden door stenen verhoginkjes,
net een taart die keurig is gesneden voor de verjaardagsgasten.
Ik loop hoger en hoger de grasvelden op, onder statige bomen.
Afwisselend groene en bruine bladerbossen staan in slagorde,
alsof ze het zo hebben afgesproken.
Het zijn reuzen die op me neerkijken.
Een kille bries zet op, en doet me rechtsomkeer maken,
uit de schaduw, de zonnegloed in.
De weg terug zoekend naar vanwaar ik kwam.
Gedesoriënteerd probeer ik het me te herinneren.
Ik zie anderen dwalen, blijkbaar ook de weg kwijt,
hulp kan ik er niet van verwachten.
Ik loop gelaten langs een immens groot hek, dat pas geschilderd lijkt.
Zijn lange spijlen lokken mijn handen die het bewerken als een carillon.
Het carillon zingt me eenzaam toe.
Ik geniet van deze privé uitvoering.
Ik geniet, en zie al die andere eenzame zielen schuifelend voorbij komen.
Zij lijken hun einddoel ook bereikt te hebben.
Het podium openbaart zich, verscholen achter een rommelige deur.
We komen thuis…..

Frits van Vugt 18/2/2011

Al wat muren heeft
verlangt naar een poort een deur
een doorgang

zelfs het weiland
enkel afgeperkt met doorntjesdraad
behoeft zijn sjtegelke*

hoe het ritmisch piept en zucht
wanneer het vleugellamme wiel
zich moeizaam draaien laat

ik zie je voor me uit
daar ga je het open grasveld op
je zweeft bijna en neuriet

hier in dit nauwelijks
door een stippellijn omgrensde
zijn wij in ons domein

wij die voor het beton van wand
en plafond te ijl, voor het onbeschut bestaan
te naakt en weerloos zijn.

* sjtegelke: Limburgs voor een ijzeren draaipoortje aan de rand van een weiland.

Herman Coenen
14.02.2011

Op 19 feb 2011 - tijdens de stadswandeling - heeft Herman Coenen twee gedichten voorgedragen. Dit gedicht is geschreven om voor te dragen in boekhandel Livius in de Nieuwlandstraat in Tilburg.


Leraar

Je witte kop je trillende handen
dat je zeventig was en als invaller
ons nederlands kwam geven

zoveel weet ik nog

hoe je na de plicht van spelling
en syntaxis aan het vertellen sloeg
van de dichters en hun mooiste zangen

nog klinkt het in mij na

Egidius waar bestu bleven Roelands dood
in Roncevaux en 't krinkelend winklend waterding
met het zwarte kabotseken aan

veel tijd was er niet

als een engel daalde je neer
tussen de rechte rijen en stak ons aan
met je vuur en verdween.

Herman Coenen
05.02.2011