Stadscafé Meesters 27 mei 2011 - Terwijl ik opsta van de tafel en me omdraai in het schemerlicht, zie ik Ed zitten. Met vrouw en twee jonge kinderen. Nou ja zitten . . zijn vrouw is de enige die nu zit, Ed staat en schenkt rode wijn. De kinderen dwarrelen als opwaaiend stof door het eetcafé. Op tafel de gebruikte borden.

Ik kom net van de maaltijd en een goed gesprek. Neem afscheid van mijn tafelpartner en ga in op het uitnodigende gebaar van Ed, die zonder woorden mij gebaart om een glas wijn met hun te drinken.

Hoe het gaat? Ik vertel over mijn fonteinverhalen. Over het plein met de gedroomde fontein van Karin en mij. Met kringen in mozaïek, waar het water van de ene in de andere ring overloopt en waar je aan de rand kunt zitten en elkaar kunt ontmoeten. Een plek waar we over twintig jaar onze kleinkinderen vertellen over het leven nu. En hoe onze verhalen zich vermengen met elkaar, totdat het verleden zich wat oprekt. Dat we al een paar jaar naar een plek zoeken, een plek waar het werkelijkheid kan worden. Ed en zijn vrouw luisteren aandachtig. De schemering wordt intenser. Ik vertel hoe de gedroomde fontein Nora een herinnering terugbracht. Een gevoel van thuiskomen. Hoe we daarna hebben afgesproken bij een fontein waar ze in haar jeugd haar vakanties doorbracht. Zomaar hier vlak bij.

De ogen van Ed dromen weg. Een stil licht in zijn gezicht verraad iets dat gaat komen. Dan kijkt hij naar ons en begint te praten. Over zijn droom. Ed is architect. Zijn droom gaat over eten. Hij verteld over de polygonale hal in de Spoorzone. Over vers eten, eenvoudig en verrukkelijk. En langzaam zie wij het voor ons. Ik ken het gebouw alleen vanuit de verte, vanuit de trein, maar door de verhalen van Ed kan ik als het ware inzoomen. “Bedoel je zoiets als het restaurant Hotel New York in Rotterdam?”vraag ik. “Hoe weet je dat?” Ja dat bedoelen wij. We kennen die mensen, die zijn in Rotterdam begonnen en toen het klaar was hebben ze het verkocht en zijn naar Dordrecht gegaan. Op een nog onooglijker plek. En moet je nu zien . . . heel inspirerend, Villa Augustus.

Ik zie voor me wat Ed droomt. Door de ramen van de voormalige reparatie werkplaats voor treinstellen kijk ik op potjes verse bieslook en andere kruiden. Je ziet de werkbanken van de koks, die geconcentreerd en ontspannen tegelijk het eten bereiden. Alles is zichtbaar. Voorbij de koks zitten mensen aan tafeltjes. De inrichting is eenvoudig gelaten en het gebouw is gewoon zichzelf gebleven.

Ik kijk een tijdje naar het gebouw en zie de verschillen met het heden. De vijf overhead deuren zijn vervangen door raampartijen. Vanaf borsthoogte ongeveer. Verder is er weinig veranderd. Voor het gebouw staat Ed, stralend in zijn blauw geruite koksbroek en wit t-shirt, zijn witte koksjasje losjes over zijn arm. Ik vertel Ed en zijn vrouw wat ik zie. Ook deze Ed straalt. Dan trekt er een snelle schaduw over zijn gezicht. Dit kan niet! Dit kan geen werkelijkheid worden. Dan stel ik hem gerust. Het gebouw hoeft niet van hem te zijn, het eigendom rust bij iemand anders. Misschien weet hij wel iemand.

Dan pakt Ed resoluut een papieren servet.” Kijk” zegt hij. En hij tekent. Hij tekent mijn fontein, zoals ik het in mijn dromen voor me zie in de ronding van de polygonale hal. Op enige afstand. Waardoor er nog ruimte is voor een terras en mensen die lopen. “Daar komt jouw fontein”.

Lucy Bathgate 12 juni 2012

Water bij de polygoonloods getekend door Anneke Vervoort 24 september 2013

Toen ik aan kwam lopen, hoorde ik in de verte al het vertrouwde geruis en geklater van een fontein. Het was er dus na al die jaren nog steeds. Toen de fontein in het zicht kwam, zag ik je zitten, vlakbij, op een stoeprand rond een boom. Je was helemaal gefascineerd door de fontein, door het geluid en alles wat dat met je deed. "Dit is echt fantastisch!" We begroeten elkaar, terwijl je opstond van de betonnen rand rond de boomwortels. Het geluid van de fontein vulde het plein. Zomaar midden in de stad, haast onopvallend voor wie voorbij raast op de drukke Korvelseweg, vlak voor de weg met een korte bocht op de Cityring komt.

"Het is toch gek", zeg je. "Toen ik ongeveer 8 of 9 jaar was, bracht ik hier mijn vakanties door. Niemand wist het, ook mijn ouders niet. Die hadden het te druk. We gingen één keer in de drie jaar lang op vakantie, natuurlijk naar Marokko. Mijn vader spaarde de overige twee jaar vakantiedagen op. 's Morgens smeerde ik brood met pindakaas en ging op mijn fietsje, helemaal alleen, van voorbij het Korvelplein. (Nora ik weet de straat niet meer.) Dan legde ik mijn fietsje, mijn tas en mijn kleren hier neer. Aan de straatkant van het fontein. Dat kwam denk ik omdat aan de andere kant - aan de kant van het park - een paar bankjes waren. Daar zaten mannen op die bier dronken. In mijn badpak speelde ik dan in de fontein. In die tweede ring, zie je? Niemand viel me lastig, nooit. Hier bracht ik mijn vakanties door."

"Maar nu pas begrijp ik het. Het komt allemaal terug. Ik was veel kleiner. We woonden nog in Marokko. Daar kwam het water uit de bergen. Het maakt net zo'n geluid als dit fontein. Zie je hoe het water van de hogere ring uitstroomt? Zo was het ook bij ons. En iedereen stopte daar. En verfriste zich aan het water. Dat zag net zo groen en troebel als dit water hier. Nu pas begrijp ik waarom ik me hier zo heb thuis heb gevoeld bij dit fontein. Het was er als vanzelfsprekend, zoals het water bij ons in de bergen."

"Weet je, als het water kwam, dan hoorden we het in de verte al komen. Mijn moeder of mijn zussen riepen dan. Iedereen was blij. Het stelsel van irrigatiekanaaltjes werd geregeld door een soort schuifjes, waar iedereen van wist tot hoever ze open mochten. Niemand kantelde de stok die de maat aangaf stiekem. Dat deed je niet. Zo kreeg ieder een rechtvaardig deel van het schaarse water. In zuid Spanje heet dit sociaal irrigatie systeem 'acequia' , maar in het Berbers heeft het een andere naam. (Nora de ze naam heb ik niet onthouden) Er was ook een naam voor het aanrollende water.

Dit is echt heel bijzonder, dank je wel. Ik zal proberen om het op te schrijven. Nee, geen deadline.

Lucy Bathgate en Nora Tigarti 4 mei 2011

Het kleine plein baadt in zonlicht. De lucht is fris en blauw, ik voel de zonnestralen mijn huid beschijnen. Mijn hand laat ik zacht in het heldere water glijden, terwijl ik naar de glinstering van het zonlicht op het water kijk. Zacht murmelt het water in de fontein, terwijl het zich van het midden uit een weg baant over de ringen van blauw mozaïek. Ik zit op de rand van de fontein.

Ondertussen zijn er meer mensen het plein opgelopen. Een man strijkt neer bij een tafeltje, neemt de ochtendkrant en bestelt koffie. Een duif waggelt hoopvol zijn richting op en inderdaad de man deelt zijn koekje met de duif.

Deze week wordt ik 73 en voor komende zondag heb ik een paar vrienden en mijn familie uitgenodigd bij mij thuis. Als het net zulk weer is als vandaag kunnen we in de tuin zitten. Mijn oudste dochter komt al vanaf vrijdag middag. Haar twee kinderen komen mee. Direct uit school. Geeft niet, ze hebben voldoende spullen bij mij om zich het weekend te redden. Mijn oudste kleindochter gaat naar de middelbare school in Haarlem, ze doet het goed. Net als haar moeder vind ze het elke dag fijn om naar school te gaan. Ze heeft veel vriendinnen en volgens mij ook een pril vriendje, maar dat zal ik vrijdag wel horen. De jongste van de twee is een jongen. Een levendige jongen met rood haar die net als zijn oma van onderzoeken houdt en van verhalen . . natuurlijk. Mijn schoonzoon heeft dit weekend dienst op het booreiland waar hij werkt. Hij komt wel weer aanwaaien als hij aan wal is. Gelukkig is hij al helemaal gewend aan de familie en voelt hij zich er thuis genoeg om veel met ons te lachen. Natuurlijk ook met mijn moeder, de overgrootmoeder van hun kinderen die nu al heel oud en gerimpeld is, maar nog net zo grillig en ondeugend. We passen om beurten op dat ze niet kwijtraakt, want daar heeft ze wel een handje van. Haar vriend, de kluizenaar, is nu bijna 100 jaar. Hij geniet stil van alles en vind dat het tijd is wat uit te rusten.

Mijn jongste dochter wordt dit jaar 30 en dat vind ze wel erg volwassen. Ze wordt wat onrustig en heeft het idee dat ze moet opschieten, maar geniet nog zo van haar vrije leven. Ze heeft veel van de wereld gezien. Na het lyceum hier in Tilburg is ze naar de kunstacademie in St Petersburg gegaan. In die vier jaren konden we elkaar maar af en toe opzoeken. Ze heeft erg hard gewerkt en maakt prachtige indringende schilderijen vaak in diepe, soms in lichte kleuren. Haar werk raakt mensen, nodigt ze als het ware uit om meer zichzelf te zijn en vandaaruit naar haar werk te kijken. Ze fotografeert ook veel. Na St Petersburg heeft ze ook een half jaar in New York gezeten op uitnodiging van een tijdschrift. Ze heeft prachtige fotoreportages uit die tijd.

Ik kijk op uit mijn mijmeringen als ik de stralende lach van Karin Bruers hoor. Vaak treffen wij elkaar hier op het plein bij ons fontein en vertellen elkaar de dagelijkse dingen. In de loop der tijd hebben we elkaar ook veel levensverhalen verteld. Voor mij zijn haar stralende lachende ogen en prachtig rustpunt waar ik het wel en wee van mijn verhalen in weerspiegeld zie. Wat kan zij goed luisteren! En wat heb ik gelachen en gehuild bij haar verhalen. Over haar eigen leven vertelt ze spaarzaam, meer over wat ze ziet en haar raakt in recht en onrecht. Terwijl onze kleinkinderen hier op het intieme plein speelden, ijsjes aten en bedelden om nog een verhaaltje van vroeger. Ze zijn gewoon door elkaar geraakt . . . de verhalen, maar dat geeft helemaal niets. Het leven is toch van ons samen.

We omhelzen elkaar en Karin gaat ook op de rand van de fontein zitten. ‘Luister . . . wat ik nou heb meegemaakt’. En zo begint het verhaal.

Lucy Bathgate, 9 april 2011