Levend Water op het VGL terrein - het voormalige van Gend en Loos terrein langs het spoor in Tilburg - is door de regiegroep voor de inrichting van het terrein unaniem goed ontvangen . . . mits . . . het haalbaar is om daar stromend en schoon water te realiseren. Geen droogvallende sloot en liefst een vijver met water van zwemwater kwaliteit.

De werkgroep Levend Water is met veel enthousiasme vijf keer bij elkaar geweest in korte tijd, waarbij ook deskundigheid is aangehaakt op het gebied van waterzuivering. Onze conclusie is dat stromend en schoon water op dit terrein haalbaar is. Het Levend Water op het VGL terrein kan in stappen worden gerealiseerd. Daardoor is het proces én het resultaat natuurlijk en authentiek. Een park dat na de eerste basis gaandeweg samen verder wordt ontwikkeld. Daardoor ontstaat er een breed gedragen eigenaarschap en verbetering van de leefbaarheid, klimaat adaptatie, een meer circulaire stad. Wat ook opvalt is de meerwaarde die het water op dit terrein kan hebben als binnenstedelijke waterberging en het water systeem tegelijkertijd kan zorgen voor een geleidelijke zuivering van het vervuilde grondwater.

De samenvatting van het onderzoek vind je onderaan dit artikel.

Wat hebben we onderzocht?

1. Globaal watersysteem: verkenning terrein (grondwater; grondsoort; hoogteverschillen; vervuiling) aanvoer ‘bronnen’ van water (dakwater; wegwater; tunnelgemaal; oppompen; rondpompen) globale waterdimensionering; overstort (op nabije blauwe ader) stedelijke context; ecologische context; historische ankerpunten; zuiveringssystemen; waterveiligheid.
2. Uitwerking watersysteem: waterloop profilering; waterzuivering; voorbeelden; haalbaarheid; rollen en verantwoordelijkheden partners; meerwaarde binnenstedelijk waterberging
3. Ontwerp watersysteem: dimensionering van het benodigde water om het watersysteem (beek, speelplaats en vijver, inclusief zuiveringselementen zoals helofythenfilters) op een eenvoudige manier gaande te houden.
4. Ontwerp waterzuivering: ontwerp watersysteem voltooien met ontwerp waterzuivering; meerwaarde voor het watersysteem van de stad en de ecologische verbindingszone.
5. Afronding onderzoek haalbaarheid:
   - het ontwerp van het watersysteem
   - inpassing op het terrein (globaal), randvoorwaarden
   - waterkwantiteit en dimensionering van beek en vijver
   - waterkwaliteit, zuivering en veiligheid
   - meerwaarde voor watersysteem en ecologie van de stad

Dankbaar en trots op anderhalf jaar vruchtbare samenwerking met de Stadse Boeren in Tilburg,  15 projecten op het gebied van groen, blauw en duurzaamheid in Tilburg. In de basis op twee op elkaar aanvullende manieren . . . enerzijds concrete projecten, anderzijds 'community building'. Kijk maar naar deze prachtige animatie bij wijze van samenvatting van de resultaten.

Water is een belangrijke drager voor een aantrekkelijke woon-werk- en verblijfsgebied bij de herstructurering van de typische 60'er jaren wijk Poptahof in Delft.

Op deze waterkoude dag beland ik in de Karrestraat in Tilburg. Op de grond wordt een levensgrote kopie van de kaart van Zijnen uitgerold uit 1760. Het origineel is ongeveer 3 bij 4 meter. Deze kopie is in drie delen. We gaan door de knieën en langzaam ontvouwen de geheimen uit het verleden zich. We volgen de beken en waterlopen. 'Kijk hier stond het brandweerhuisje aan de Gasthuisring, het stond boven op de beek 't Maasje gebouwd.' We volgen de bochtige, soms hoekig hergraven beekjes met de vingers, terwijl we over de kaart kruipen. 'Toen ik hiermee bezig was had ik niet zo'n interesse voor het water, meer voor de gebouwde kwaliteiten van de stad en de bomen.' Ik heb jarenlang onderzoek gedaan naar de leefbaarheidsaspecten van de stad. Heb elf pleinen en de linten in kaart gebracht. Steeds ongeveer 10 kaarten per gebied. Elke kaart vertegenwoordigd een kwaliteit. Zoals toegangkelijkheid, openheid van het gebied, ontstaan van de wegen, bouwjaar van de gebouwen, staat van onderhoud, omvang van bomen, diversiteit van gevels, uniciteit van gebouwen. Op de kaart zie je die kwaliteiten uitgewerkt in acht gradaties. Alles met de hand ingekleurd, met ecoline. Als je die over elkaar heen zou kunnen leggen wordt het interessant, dan zie je waar het meer en minder leefbaar is.' Ik vertel hem van mijn zoektocht naar het water in de stad. 'Kom eens mee.' We lopen door zijn achtertuin. Door een poortje naar een andere tuin. 'Volk' roept hij. Er komt een jonge vader naar buiten, met achter hem zijn zoontje. 'Het is straks heel belangrijk' zegt het ventje 'dan ga ik fietsen'. Zijn vader knikt 'Ja dan ga je het leren, in het park'. En hij pakt de sleutel en ontsluit het deksel van de put. 'Kijk daar groeit een tongvaren. Die komt maar op drie plaatsen in Brabant voor.'

Even later fiets ik terug naar huis door de mistige stad. Onder mijn arm de rol met kaarten van het leefbaarheidsonderzoek en in mijn fietstas de getypte stapel losse bladzijden met de toelichting. 'Het meeste is kwijt, maar misschien heb je er iets aan.'