Halfverharding is één van de basisschakels voor een watertuin. Er zijn veel mogelijkheden, zoals half open bestrating, houtsnippers  of schelpen gemengd met leem. Voor mensen die bang zijn voor 'onkruid tussen de tegels' kan onder de halfverharding antiworteldoek gelegd worden. Het regenwater kan langzaam in de grond zakken (inzijgen) in plaats van snel via de riolering afgevoerd te worden tot buiten de stad.

Alle tuinen samen verhogen de sponswerking van de stad. Is halfverharding ook geschikt voor jouw tuin? Eigenlijk is het beter te spreken van halfverzachting, als je vertrekt vanuit een grotendeels versteende tuin. Het is nodig om te weten hoe de natuurlijke gesteldheid van het grondwater is  in en om jouw tuin. Is de grondwaterstand gemiddeld laag en hebben de bomen al moeite om genoeg water te krijgen? Dan is halfverzachting een welkome aanvulling voor mens, plant en dier en helpt het om de waterhuishouding van de hele stad te verbeteren. De stad is dan beter bestand tegen de vaker voorkomende heftige regenval omdat onze riolen er niet op berekend zijn die grote hoeveelheid in een korte tijd af te voeren. Met als gevolg overlopende straten en viaducten. Door de verhoogde sponswerking van de stad door minder verharding is de afvoer naar het riool veel geleidelijker en minder. Bij langdurige droogte kan je tuin ook beter overleven.

Heel fascinerend vind ik het dat de oeroude langzame grondwaterstroming als het ware een geheugen heeft. Lang voordat onze steden er zo uit zagen als nu, was het water er al. Daarom zijn die steden daar meestal ook gevormd. Denk je in dat je een vogel bent die de traag stromende waterbeweging onder de aarde en soms aan het oppervlak kan zien. Je ziet ook door menselijke activiteit een stad ontstaan. Wegen worden aangelegd, huizen gebouwd, kanalen en riolen aangelegd. Langzaam versteent de stad en wordt het water in banen geleid en gecontroleerd. Wonderlijk fenomeen is dat na elke ingreep het water weer langzaam terugkeert waar het gewend was te stromen. Dat kan enkele jaren duren. Bij forse ingrepen waar de bodem vervangen wordt zoals bij wegen en grote gebouwen duurt het langer, soms meerdere jaren tot de oorspronkelijke ondergrondse stroompatronen van het water zich min of meer hebben hersteld.

Hierbij een aantal inspirerende voorbeelden van watervriendelijke tuinverharding. Met dank aan EcoHuis Antwerpen (https://www.antwerpen.be/nl/overzicht/ecohuis-antwerpen/nieuws)

Water in de stad

Het regent steeds vaker hard. Of juist  lange tijd niet. Toen het laatst héél hard regende was de watergraaf op televisie en vertelde wat je er zelf aan kunt doen: de regenpijp doorzagen. Als we dat allemaal doen wordt de stad een soort spons, waar het water langzaam doorheen sijpelt. Dan kunnen diertjes en planten en reuze bomen beter groeien en stroomt  het riool niet meer over waardoor je soms op straat kunt roeien.
Maar wat gebeurt er als je de regenpijp doorzaagt? Kan dat zomaar? Gebeuren er dan geen enge dingen? Wat kun je met dat water doen? In een regenton, maar wat nog meer? En als iedereen dat doet? Wordt de stad dan geen moeras? Of stroomt het over? En is het schoon? Zo schoon dat je het kunt drinken? Nee, daar zijn we niet meer aan gewend. Dan worden we misschien ziek. Maar kun je het zelf nog schoner maken? Eigenlijk weten we het niet meer veel over water. We zijn het water wat vergeten. Er is ook geen stromend water in onze stad, alleen aan de rand. Daarom gaan we in de vakantie naar de zee en naar het strand.

Zelf een watertuin maken
 
Het is best makkelijk om een zelf een watertuin te maken, als iemand je helpt met de eerst stap en je even het hele verhaal uitlegt. Je kunt mooie regentonnen vinden en grappige spuwers waardoor je het water in de ton ziet stromen. Je kunt ook zelf iets verzinnen als spuwer. Ik zag laatst een oude laars met een gat waar het water doorheen stroomde, heel grappig. Ik vind het fijn om het kraantje onder aan de ton open te draaien en het frisse water over mijn handen te laten stromen als ik onze poes water geef. De poes vind dit water lekkerder dan het water uit de kraan binnen.
 
Van de regenton stroomt het water in een plantenbak die het water schoonmaakt, daar komen ook bloemen aan. Mooi vind ik dat en het ruikt lekker. Soms zijn er vlinders en bijen, die zijn ook blij.

Er zijn zoveel leuke waterspuwers te bedenken. Het waterschap Rijn en Ijssel hield daarvoor enkele jaren geleden een ontwerpwedstrijd, waar basisschoolleerlingen aan meededen. Hier zijn een paar voorbeelden. Weet jij er nog meer?