lichtopdestad
  • Home
  • Levend water
  • Blauwe Tuinen
  • Verhalen van de stad
  • Stads Blog
  • Steden
  • Contact(en)

Hoogtekaart Tilburg

9/16/2014

2 Comments

 
Hoogtekaart Tilburg
Foto
Sinds kort is ‘Tilburg op de kaart’ uitgebreid met een kaart die behoort bij het in de jaren 1917-1920 ontworpen rioolplan van ir. J. de Jong. Een interessante bijkomstigheid is, dat op deze kaart in treden van een halve meter ook de maaiveldhoogten zijn weergegeven. Alle punten met gelijke hoogte zijn door (bruine) lijnen met elkaar verbonden. De kaart visualiseert daarmee wat veel fietsers al lang wisten: Tilburg is niet zo plat als een pannenkoek. Al op korte afstand kunnen er hoogteverschillen optreden van één tot anderhalve meter. Niet spectaculair, maar voldoende om het te kunnen ervaren.

Op het hoogste punt in het centrum van Tilburg staat de Heikese kerk (ruim 15 meter +NAP). Wie vanaf de kerk door de Bisschop Zwijsenstraat fietst, gaat door een voormalig beekdal en daalt daarbij bijna twee meter. Niet voor niets is de Piushaven aangelegd op de plek waar hij nu ligt. De Heikese kerk staat overigens niet op het hoogste punt van Tilburg; dat bevindt zich bij het Willem II-stadion (ruim 16 meter + NAP). Het laagste punt van Tilburg moeten we zoeken in het uiterste noordwesten van de Reeshof (dat niet op deze kaart staat); daar is het nog geen zes meter boven NAP.

De kaart kan voor historici van belang zijn omdat die ook het reliëf weergeeft van de nog onbebouwde delen van Tilburg waar vanaf 1920 woonwijken en industrieterreinen aangelegd zijn. Lokale hoogteverschillen verdwenen toen veelal, omdat bij het bouwrijp maken van een stuk grond het terrein zoveel mogelijk op dezelfde hoogte gebracht wordt. Beïnvloeding van de terreinhoogte vond overigens vroeger ook al plaats. Uit archeologisch onderzoek is gebleken dat al in de 13e eeuw na Chr. in de omgeving van Tilburg landbouwgrond geëgaliseerd werd. En verder zijn door eeuwenlange plaggenbemesting akkers soms wel tot een halve meter opgehoogd.

De basis van de kaart bestaat uit het ontwerp-rioolstelsel. De rioolbuizen, met elk een uniek nummer, zijn door dunne rode lijnen weergegeven. De geel omlijnde veelhoeken stellen de gebieden voor die op één specifieke rioolbuis afwateren. De oppervlakten van die gebieden (in hectare, weergegeven in zwarte cijfers) werden weer gebruikt voor het berekenen van de capaciteit van de leidingen.
Op de kaart zijn verder nog drie dikkere rode lijnen getekend die ter hoogte van de Missionarisstraat samenkomen. Deze lijnen markeren de natuurlijke waterscheidingen tussen de stroomgebieden van de Leij/Voorste Stroom, de Zandleij en de Donge, waarop Tilburg van oudsher afwaterde.
Bijzonder aan deze kaart is verder, dat als ondergrond niet de bestaande stadsplattegrond is gebruikt, maar de kaart uit 1916 met daarop de door ir. Rückert ontworpen uitbreidingsplannen, inclusief het ringbanenstelsel.
Wie de actuele hoogte van zijn of haar huis wil weten, heeft nu geen hoogtekaart meer nodig; het invullen van de postcode op de website van Actueel Hoogtebestand Nederland is voldoende.

Voor meer informatie over het rioolstelsel van Tilburg, zie: Doremalen, Henk van, ‘Blauwsloten en riolen. Een milieu-historische studie over Tilburg en zijn rioolstelsel’, Tilburg 1993.

Tekst: Rob van Putten

2 Comments

Beken op de kaart

9/1/2014

0 Comments

 
Sinds september 2014 kun je zien waar de oude beken in Tilburg hebben gestroomd.

Op de kaart uit 1907 met het vinkje 'transparant' aan, zie je de huidige situatie en de oude kaart tegelijk. Prachtig! Met dank aan het regionaal archief en Rob van Putten.
Zie http://www.tilburgopdekaart.nl/kaarten/ via de groene knop hier onder.

beken in Tilburg
Foto
0 Comments

    Categories

    All
    Anneke Vervoort
    Anne-marie Van Der Gouw
    Antwerpen
    Beeldende Kunst
    Bernardina Juliani
    Burgerparticipatie
    Cultureel Erfgoed
    Delft
    Den Bosch
    Dorith Van Gestel
    Droom
    Ed Bergers
    Eindhoven
    Festival Mundial
    Freiburg
    Gert Brunink
    Herman Coenen
    Leefbaarheid
    Levend Water In De Stad
    Lucy Bathgate
    Madrid
    Marianne Palstra
    Moerenburg
    Munchen
    Nijmegen
    Piushaven
    Rob Van Putten
    Sandra Coelers
    SBRCURnet
    Spoorzone
    Stadse Boeren
    Textiel
    Tilburg
    Tongvaren
    Uitzending Gemist
    Urban Farm
    Waterput
    Zutphen

    Archives

    July 2019
    November 2018
    July 2018
    June 2018
    April 2017
    March 2017
    February 2017
    January 2017
    May 2016
    March 2016
    February 2016
    November 2015
    September 2015
    August 2015
    June 2015
    March 2015
    February 2015
    November 2014
    October 2014
    September 2014
    June 2014
    April 2014
    March 2014
    November 2013
    October 2013
    September 2013
    May 2013
    April 2013

    RSS Feed

Powered by Create your own unique website with customizable templates.